اثر انگشت سپاه در انفجار؟ خبرهایی که از خبرگزاری ها حذف شد

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) و خبرگزاری ایسنا، خبر مربوط به سخنان سعید جعفری مدیرعامل شرکت توسعه خدمات بندری سینا را از خروجی خود حذف کردند. جعفری درباره انفجار بندرعباس گفته بود: محموله «بسیار خطرناک» منفجر شده بندر شهیدرجایی با عنوان «کالای معمولی» وارد و دپو شده بود! در همین حال، ایسنا هم گزارش داده بود: طبق اعلام گمرک، محموله وارداتی که ابتدا در بندر شهید رجایی دچار انفجار و حریق شده است، در اختیار گمرک نبوده و هیچ‌گونه شماره کوتاژ و اظهارنامه مبنی بر اینکه کالا به گمرک اظهار شده، ندارد.

به گزارش حذف شده ایسنا، بنابر آنچه که گمرک به این خبرگزاری اعلام کرده است محموله وارداتی که شنبه «در بندر شهید رجایی دچار انفجار و حریق شده، هیچ‌گونه شماره کوتاژ و اظهارنامه مبنی بر اینکه به گمرک اظهار شده باشد را ندارد و این کشتی و محموله آن در اختیار گمرک نبوده است.» بنابر این گزارش، هر محموله‌ای که وارد بندر می‌شود ابتدا مانیفست (اطلاعات باری) آن به بندر داده می‌شود و پس از آن، صاحب کالا نوع و اطلاعات محموله را به گمرک اظهار می‌کند تا با صدور یک کد هشت رقمی، تشریفات گمرکی و ترخیص آغاز شود. اما برای این کشتی و محموله‌اش چنین کاری انجام نشده است. درباره اینکه این محموله از کجا و کی به بندر شهید رجایی رسیده، محموله حاوی چه موادی بوده و کدام کشتی حامل آن بوده اطلاعاتی منتشر نشده است. پیش از این هم یک عضو هیئت اعزامی از مجلس از «دروغ‌اظهاری» در مورد محموله منفجر شده سخن گفته بود.

فرارو می نویسد: حادثه در محوطه شرکت دریایی سینا رخ داده بود که بین راننده کامیون‌ها و گمرکی‌ها به «محوطه سینا» معروف است. شرکت دریایی سینا خدمات دریایی ارائه می‌دهد و محوطه پذیرش بار و تشریفات است. معمولاً هر بار که وارد بندر شهیدرجایی می‌شود، در ابتدا در محوطه سینا تخلیه و پس از آن در انبار‌ها توزیع می‌شود. برخی بار‌ها دپو و برخی بار‌ها مستقیم به مقصد منتقل می‌شوند. آنچه در این بین مسلم است، نگهداری و دپوی بار خطرناک در محوطه سینا و در نزدیکی ساختمان اداری است. نکته اینجاست که محوطه سینا برای بار‌های عادی است و نه بار‌های خطرناک.

یعنی بار‌هایی که احتمال آتش‌سوزی و انفجار دارند، معمولاً در محوطه شرکت «افق چکاد» تخلیه و بارگیری می‌شوند، اما پرسشی که تقریبا اکثر بازماندگان حادثه تلخ بندرعباس دارند، این است که چرا باری که خطرناک بود، به‌جای افق چکاد در محوطه سینا تخلیه و نگهداری شده بود؟

کامبیز نوروزی حقوق‌دان با اشاره به سانسور گسترده پیرامون این فاجعه در نامه ای خطاب به رئیس جمهور نوشت: «بجای سانسور و پنهانکاری،  برای گردش درست اطلاعات از فاجعۀ انفجار در بندر شهید رجایی ستاد خبری تشکیل دهید. حکم قانون مدیریت بحران هم هست. این کار باید همان روز اول انجام می شد ولی باز هم بخاطر بی علاقگی همیشگی مقامات اجرایی کشور به مقولۀ خبر در چنین حوادثی از ستاد خبری اثری نیست. حساسیت این قبیل حوادث موجب انواع گمانه زنی های غیرمستند یا ایجاد شایعه و انواع حواشی می شود که تأثیری نادرست بر درک عمومی از واقعیتهای امور می شود. در چنین فضای آشفته‌ای هر رئیس و مدیرکل و مقام کشوری و لشگری و نماینده و دیگران از خود چیزی می‌گوید و تناقض های متعدد خبر به بدبینی و نگرانی‌ها و عدم اعتماد عمومی می افزاید.

باید دانست که در جهان امروز سانسور نه تنها وسیله ای کارآمد برای مهار گردش اطلاعات نیست بلکه باعث می شود اطلاعات مغشوش و یا ناسالم فضای خبری را آلوده کند. یک ستاد خبری با حضور روزنامه نگاران مستقل و حرفه ای و مدیریتی لایق و باتجربه تشکیل دهید و زمام مدیریت اخبار این فاجعه را دربست به آنها بسپارید. خصوصاً که ماجرای انفجار در بند شهید رجایی ظاهراً قصه ای است که سر دراز دارد. سیاست خبررسانی حرفه ای از طریق ستاد خبری حادثۀ بندر شهید رجایی را جانشین سیاست شکست خوردۀ سانسور کنید.»

پاسخ به این پرسش که چرا این سانسور صورت می گیرد و کدام نهاد از چنان قدرتی برخوردار است که محموله های خود را بدون اظهارنامه وارد بنادر کشور کند، مواد انفجاری «بسیار خطرناک» را محموله ی عادی اعلام کند و آن ها را در جایی که مخصوص دپوی کالاهای عادی است نگاه داری کند، سخت نیست. آن هم در شرایطی که مقامات همچنان وعده بررسی و رسیدگی می دهند و حتی گفته اند عده ای را احضار کرده اند، اما نه نام و نه اطلاعات مشخصی اعلام شده است