امکان بازرسی کشتی‌های باری ایران با فعال شدن مکانیسم ماشه؛ خسارت روزانه حداقل ٢٠ هزار دلار برای توقف هر کشتی

عضو هیئت مدیره کانون موسسات حمل‌ و نقل اعلام کرده با فعال شدن مکانیسم ماشه همه کشورهای عضو سازمان ملل می‌توانند کشتی‌های حامل بار ایران را متوقف و مورد بازرسی قرار دهند؛ این در حالیست که خسارت روزانه‌ی توقف هر کشتی ایرانی ٢٠ هزار دلار است.

مسعود دانشمند عضو هیئت مدیره کانون موسسات حمل‌ و نقل گفته قطعنامه ١٩٢٩ که با فعال شدن مکانیسم ماشه اجرا می‌شود امکان تفتیش و بازرسی کشتی حامل بار ایران را برای کلیه کشورهای عضو سازمان ملل ایجاد می‌کند.

در چنین شرایطی تمام کشورهای عضو سازمان ملل تنها با این ظن که ممکن است مدارک کالا مشکوک به مقصد ایران یا گیرنده و صاحب کالا ایرانی باشد، می‌توانند کشتی را مورد بازرسی قرار دهند.

به گفته مسعود دانشمند، با فعال شدن مکانیسم ماشه شرایطی ایجاد می‌شود که هر کشوری در مسیر کشتی، می‌تواند آن را متوقف کند و به کالا و بار آن آسیب بزند و این اقدام را هم به اعتبار عهدنامه شورای امنیت سازمان ملل انجام می‌دهد.

او توضیح داده که حتی تفتیش کشتی‌ها شامل محموله‌های غیرتحریمی مانند مواد غذایی و دارو هم می‌شود: «در ۶ قطعنامه شورای امنیت مواد غذایی و دارو معاف از این تحریم‌ها هستند اما برای مثال اگر یک کشتی حامل بار گندم باشد و کشوری تردید داشته باشد که تمام بار کشتی گندم است، می‌تواند برای رفع تردید خود، کشتی را متوقف کند.»

این روند خسارت زیادی برای کشتی‌ها در پی دارد بطوری که به گفته مسعود دانشمند خسارت روزانه توقف کشتی بر اساس نوع و اندازه کشتی متفاوت است اما در حداقل‌ترین حالت ٢٠ هزار دلار خواهد بود.

عضو هیئت مدیره کانون موسسات حمل‌ و نقل افزوده «در زمان توقف کشتی و بازرسی، کالا آسیب می‌بیند و دچار خسارت خواهد شد و ممکن است که یک کشتی را برای بازرسی و رفع ظن، بیش از ١٠ روز هم متوقف کنند و خسارت این میزان توقف، حداقل ٣٠٠ هزار دلار است.

او همچنین گفته «در هر مسیری از تردد کشتی امکان بازرسی از آن وجود دارد، برای مثال اگر از کشور آرژانتین کشتی بار سویا به سمت ایران در حال حرکت باشد، تمام کشورهای حاضر در این مسیر می توانند بازرسی را انجام دهند و تمام کشورهای عضو سازمان ملل با ظن اینکه کشتی ارتباطی با ایران دارد، با مجوز شورای امنیت می‌توانند کشتی را برای بازرسی متوقف کنند.

جدا از هزینه توقف کشتی‌های حامل بار از جمله دارو و مواد غذایی، بطور کلی کارشناسان نسبت به تهدید امنیت غذایی با تشدید تحریم‌ها به دلیل سیاست‌های نادرست و بی‌برنامگی جمهوری اسلامی هشدار می‌دهند.

در همین رابطه محمدعلی رضایی، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران و رئیس اتحادیه گیاهان دارویی، زعفران و فرآورده‌های غذایی ایران گفته اگر چه برخی کالاها از جمله گندم و برنج بر تولید داخل متمرکز است اما همچنان واردات نقش مهمی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز کشور دارد.

او توضیح داده که بخش کشاورزی کشور حدود ۱۸ میلیون نفر را بطور مستقیم و غیرمستقیم درگیر اشتغال می‌کند و سهمی معادل ۱۰ تا ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی دارد.

به گفته او، این بخش در سال‌های اخیر در برابر تحریم‌ها تاب‌آوری نسبی نشان می‌دهد که دلیل اصلی این تاب‌آوری تمرکز بر خودکفایی در محصولات استراتژیک همچون گندم و برنج است که ایران را تا حدودی از واردات بی‌نیاز می‌کند.

محمدعلی رضایی معتقد است تشدید تحریم‌ها چالش‌های جدی به همراه می‌آورد؛ از جمله افزایش تورم که احتمال دارد به بالای ۵۰ درصد برسد، کاهش ارزش ریال و رشد هزینه‌های تولید به‌ویژه در واردات نهاده‌های کشاورزی. او می‌افزاید: این شرایط بطور مستقیم بر ثبات قیمت‌ها اثر می‌گذارد و زنجیره تأمین را مختل می‌کند.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران افزوده «مهار کامل نوسانات قیمتی امکان‌پذیر نیست، اما می‌توان شدت آن را کاهش داد: «نخست باید رانت ارزی حذف و نرخ ارز یکسان‌سازی شود، زیرا این اقدام شفافیت ایجاد کرده و از دلالی جلوگیری می‌کند. به باور او، دولت می‌تواند با واردات هدفمند بازار داخلی را مدیریت کند و مانع از بروز کمبود‌های مقطعی شود.»

این فعال صنفی همچنین گفته «کاهش وابستگی به واردات نهاده‌ها از طریق تولید داخلی، یکی از کلیدی‌ترین مسیر‌های افزایش تاب‌آوری است و سیاست‌های پولی مانند کنترل نقدینگی و حمایت از زنجیره‌های تامین محلی می‌تواند نرخ تورم را تا ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش دهد، البته به شرطی که اصلاحات ساختاری نیز انجام شود.

هامان هاشمی، نایب‌ رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران، نیز معتقد است پایداری در کشاورزی ضامن تأمین امنیت غذایی با فعال شدن مکانیسم ماشه و دشوارتر شدن شرایط اقتصادی کشور است

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه «تغییرات اقلیمی، کمبود منابع آبی و فشار بر منابع انرژی، روز‌های دشواری را برای کشاورزان رقم می‌زند» گفته «در دهه‌های گذشته، نگاه درستی به کشاورزی وجود ندارد و همین موضوع باعث تضعیف اقتصاد کشاورزی و اقتصاد خانوار کشاورز می‌شود.

او نگاه ضدتوسعه‌ای در جمهوری اسلامی را از دیگر مشکلات موثر بر بخش کشاورزی خوانده و گفته «وقتی مدل توسعه کشور‌های پیشرفته را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که کشاورزی محور اصلی توسعه آنهاست. اما در ایران، سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها در این حوزه با رویکرد توسعه‌ای همخوانی ندارد. این فاصله باعث می‌شود امروز جامعه کشاورزی بیشتر از همیشه درگیر مشکلات معیشتی باشد.»