بعد از اعلام آتشبس میان جمهوری اسلامی و
اسرائیل، موجی از انفجارها و آتشسوزیهای مشکوک زنجیرهای در تهران، کرج، قم، مشهد،
تبریز، رشت و بندر انزلی به راه افتاد که همچنان ادامه دارد. همچنین چند مورد انفجار
در پالایشگاهها و تأسیسات زیرساختی ایران اتفاق افتاد.
مقامات جمهوری اسلامی در واکنش به بیشتر این
آتشسوزیها ادعا کردهاند که انفجارها ناشی از «نشت گاز»، «ترکیدگی لوله گاز»، «اتصالی
برق» و «اتصالی کولر گازی» و «انفجار آبگرمکن» و
یا آتشسوزی در زبالهها و سوزاندن علفهای خشک بوده است. همچنین در برخی موارد
صداهای مهیب یا خفیف انفجارها پیش از آتشسوزی در حومه شهرها به عملیات خنثیسازی
مهمات عملنکرده نسبت داده شده است؛ اما هیچ مدرکی درباره این ادعاها ارائه نشده است
برخی منابع غیررسمی میگویند بخشی از این
انفجارها ادامه عملیات اسرائیل و موساد در ایران است و برخی معتقدند این اقدامات خرابکاری
مخالفان نظام است و حتا گروهی آن را به تسویه حسابهای درون حکومت نسبت میدهند.
روزنامه «نیویورک تایمز» روز چهارشنبه ۲۳ ژوئیه (اول امرداد) در گزارشی به نقل از چند مقام جمهوری اسلامی نوشت، بسیاری از انفجارها و آتشسوزیهای مرموز که در دو هفته گذشته رخ دادهاند، اقدامات خرابکارانه از سوی اسرائیل بودهاند هرچند که در اظهارات عمومی، مقامات این اتفاقات را تصادفی یا ناشی از فرسودگی زیرساختها عنوان کردهاند.
در این گزارش که یکی از نویسندگان آن «فرناز
فصیحی» است، به نقل از سه مقام ایرانی، از جمله یک عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،
گفته شده که بسیاری از این آتشسوزیها «خرابکاری» است.
بر اساس این گزارش، مقامات جمهوری اسلامی
در تأیید علنی دخالت احتمالی اسرائیل محتاط هستند، چرا که به گفته آنها، رژیم ایران
نمیخواهد خود را در موقعیتی قرار دهد که ناگزیر به پاسخگویی و اقدام متقابل باشد.
دفاع هوایی، سامانههای موشکی، پایگاههای
نظامی و تأسیسات هستهای ایران در جریان جنگ ماه گذشته به شدت آسیب دیدهاند. نویسندگان
این مطلب میگویند، اگرچه ایران تا لحظات آخر پیش از آتشبس توانایی شلیک موشک به اسرائیل
را حفظ کرده بود، اما از سر گرفتن جنگ، خطر تحلیل رفتن بیشتر قدرت نظامی ایران را به
همراه دارد.
برای بیش از یک دهه پیش از جنگ اخیر، اسرائیل
و رژیم ایران جنگی در سایه داشتند؛ از طریق هوا، زمین، دریا و فضای سایبری. اسرائیل
سالها در ایران عملیاتهای مخفیانه مانند انفجار و حملات پهپادی علیه عوامل حکومت
و مراکز نظامی و هستهای انجام داده است. در مقابل، جمهوری اسلامی نیز به کشتیهای
اسرائیلی در خلیج فارس حمله کرده، به ساختمانهای مرتبط با اسرائیل در عراق موشک شلیک
کرده و گروههایی مانند حماس در غزه را تأمین مالی و تسلیحاتی کرده است.
مقامات اسرائیلی از اظهار نظر در این زمینه خودداری کردهاند اما موساد به صراحت اعلام کرده که حتی پس از آتشبس نیز به فعالیتهای خود در ایران ادامه خواهد داد. دیوید بارنئا رئیس موساد در یک سخنرانی عمومی کمسابقه پس از جنگ با رژیم ایران، گفت: «ما آنجا خواهیم بود، همانطور که تا کنون بودهایم.
در سطح افکار عمومی، رژیم ایران تلاش کرده
آتشسوزیها را توجیه کند. در برخی موارد، مانند حریق در نزدیکی فرودگاه بینالمللی
مشهد، مقامات اعلام کردند که در حال «سوزاندن کنترلشدهی علفهای هرز» بودهاند. یک
آتشسوزی در تهران نیز به آتش گرفتن زباله نسبت داده شد.
اما در بیشتر موارد، مقامات دلیل اصلی را
«نشت گاز» اعلام کردهاند. قدرتالله محمدی مدیرکل سازمان آتشنشانی تهران به رسانههای
دولتی گفت که علت این نشتها «تجهیزات فرسوده، استفاده از وسایل گازسوز بیکیفیت و
بیتوجهی به اصول ایمنی» است.
برخی انفجارهای رخداده در مجتمعهای مسکونی
اما به قدری شدید بودند که دود عظیمی آسمان را فرا گرفت و دیوارها و سقفها بر اثر
انفجار فرو ریختند.
در قم، یکی از ساختمانها چنان آسیب دیده
که گویا بمبی در آن منفجر شده باشد. دیوارهای طبقه همکف تخریب شده، شیشهها شکستهاند
و تاکسی زردرنگی که بیرون ساختمان پارک شده بود، زیر آوار له شد. فیلمهای منتشرشده
در شبکههای اجتماعی و «بیبیسی فارسی» این صحنهها را نشان دادهاند. شدت انفجار
باعث شد کل بلوک فرو بریزد.
دو مقام جمهوری اسلامی به «نیویورک تایمز»
گفتند، انفجار در این واحد ظاهراً توسط عوامل مزدور انجام شده است. آنها پس از باز
گذاشتن شیر گاز و اجاق، محل را ترک کرده بودند، گویا هدفشان ایجاد حریق عمدی بود.
در موردی دیگر، انفجار در یک از برجهای مسکونی
کارکنان قوه قضائیه رخ داد و دیوارها و پنجرهها را تبدیل به آوار کرد. سه مقام جمهوری
اسلامی گفتند احتمالاً خرابکاران تلاش کردهاند در میان قضات و دادستانها وحشت ایجاد
کنند، مشابه حملاتی که قبلاً طی آنها دانشمندان
هستهای هدف قرار گرفته بودند.
یک عضو سپاه پاسداران به «نیویورک تایمز»
میگوید، تأثیر کلی این انفجارهای تقریباً روزانه حتی اگر برخی از آنها تصادفی باشند،
منجر به افزایش نگرانی در میان مقامات و عموم مردم شده است.
سابقه طولانی حکومت در پنهانکاری
امید معماریان تحلیلگر مسائل ایران به نویسندگان این مطلب میگوید: «سابقه طولانی حکومت ایران در پنهانکاری و عدم شفافیت، همراه با پاسخهای مبهم، تنها ترس و تردید عمومی را بیشتر کرده است. مردم میدانند که رژیم اغلب حملات اسرائیلی را کوچک جلوه میدهد یا انکار میکند.
در غیاب باور افکار عمومی، چیزی که برای بسیاری
از مردم ایران مانند حملات هماهنگ احساس میشود، برخی از خود میپرسند آیا جنگ واقعاً
به پایان رسیده است؟
فردی به نام محمد که صاحب کافه و گالری هنری
در کاشان است، گفت: «خیلی از ما فکر میکنیم کار اسرائیل است و اینکه جنگ دوباره شروع
میشود.» او افزود که احساس «ترس و بدبینی» دارد، مخصوصاً به این دلیل که کاشان، در
مرکز ایران، نزدیک به سایتهای هستهای و پایگاههای موشکی قرار دارد.
بسیاری از ایرانیان همچنین در مورد مرگ هفته
گذشته سرتیپ غلامحسین غیبپرور فرمانده سابق سپاه پاسداران و مسئول یکی از پایگاههای
نظامی در تهران، ابراز تردید کردهاند؛ پایگاهی که مسئول سرکوب اعتراضات مردم در سال
۲۰۲۱ بود.
به ادعای رسانههای حکومتی، او بر اثر عوارض
ناشی از مصدومیتهای شیمیایی دوران جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ درگذشت.
گفته شده که این عوارض در نتیجه فشارهای روانی ناشی از جنگ اخیر با اسرائیل شدت یافته
بود.
مقامات جمهوری اسلامی برای کاستن از نگرانی
عمومی روشهای مختلفی در پیش گرفتهاند.
شرکت ملی گاز آماری منتشر کرده و مدعی شده
که امسال نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی در تعداد انفجارهای ناشی از نشت گاز
وجود نداشته است.
شورای اسلامی شهر تهران نیز از شرکت گاز و
وزارت نیرو دعوت کرد تا گزارشهایی درباره «اقدامات و تحولات اخیر» ارائه دهند و این
اقدامات را به عنوان بررسی «وضعیت در شرایط عادی» توصیف کرد.
برای مقابله با استرس، بسیاری از ایرانیان
به طنز پناه بردهاند. در شبکههای اجتماعی، تصاویر دستکاریشدهای از بنیامین نتانیاهو
نخستوزیر اسرائیل در لباس شرکت ملی گاز ایران به اشتراک گذاشته شده است.
در گزارش «نیویورک تایمز» همچنین به نقل از
یک مقام اروپایی که در امور ایران فعالیت دارد و نخواست نامش فاش شود، آمده است که
او نیز این حملات را خرابکاری دانسته و مظنون است که اسرائیل پشت این آتشسوزیها قرار
دارد.
موساد میگوید به فعالیت در ایران ادامه خواهد
داد
این ادعاها پس از جنگ ۱۲ روزه میان حکومت ایران و اسرائیل مطرح شدهاند؛ جنگی که در پی آن، موساد
وعده داده به عملیات اطلاعاتی خود در داخل ایران ادامه دهد؛ موضوعی که باعث شده برخی
مقامات جمهوری اسلامی اسرائیل را عامل این حوادث بدانند.
یک حساب کاربری فارسی در شبکه «ایکس» که
خود را وابسته به موساد معرفی کرده، در پستی درباره انفجارها نوشته است: «انفجار پشت
انفجار. یکی باید بررسی کنه اونجا چه خبره. خیلی اتفاق تصادفی داره میافته.»
مهدی محمدی مشاور ارشد رئیس مجلس شورای اسلامی
گفته است: «اگر کسی فکر میکند با رخدادهایی خطی و قابل پیشبینی طرف هستیم، سادهلوح
است. ما حتی اکنون در وضعیت آتشبس هم نیستیم؛ این یک تعلیق شکننده است که هر لحظه
ممکن است پایان یابد و دوباره وارد جنگ شویم.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر