جیرهبندی آب آشامیدنی در شهرهای مختلف ایران
آغاز شده اما همچنان مقامات دولتی مدعی هستند قطع برنامهریزی شده آب در دستور کار
نیست و فقط فشار آب کاهش یافته است. تازهترین آمارها نشان میدهد نیمی از جمعیت شهرنشین
ایران با بحران کمبود آب آشامیدنی روبرو هستند.
هاشم امینی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور
در یادداشتی از آخرین وضعیت تأمین آب خبر داده و نوشته است که ۵۲ شهر در ۲۹ استان کشور از جمله تهران، مشهد، اصفهان،
اراک، بندرعباس و یزد در وضعیت تنش آبی قرار دارند. این بدان معناست که تقریبا نیمی
از جمعیت شهری ایران در معرض بحران ناپایداری تأمین آب آشامیدنی هستند.
زنگ خطر درباره کاهش منابع آبی کشور از مدتها
پیش به صدا درآمده بود و امسال با کاهش بارندگیها نسبت به سالهای گذشته، اثرات چند
دهه بیتفاوتی حکومت به مدیریت منابع آبی نمایان شده است.
کاهش آب ذخیره شده پشت سدهای کشور در نتیجه کاهش بارندگی در سال آبی جاری سبب شده بحران کمآبی به اوج برسد.
بر اساس دادههای رسمی هواشناسی تا ۹ تیر ۱۴۰۴، تنها ۵۷/۳۲ درصد منابع آب کشور تأمین شده و میزان بارش
از ابتدای سال آبی با کاهش ۴۰/۲ درصدی نسبت به بلند مدت برآورد شده است.
نقشه توزیع بارش نشان میدهد که بخشهای گستردهای
از نیمه شرقی، جنوبشرق و نواحی مرکزی کشور همچنان در شرایط کمبارش یا بی بارش قرار
دارند.
در مقابل، نوار شمالی، شمالغرب و غرب کشور
وضعیت بهتری داشته اما همچنان از نظر مقدار بارش با نرمال فاصله دارد.
همچنین استانهای سیستان و بلوچستان، جنوب
خراسان، بخشهایی از فارس، کرمان، یزد، اصفهان، سمنان و خوزستان در دسته کمبارشترین
استانهای کشور در سال آبی جاری قرار گرفتهاند.
گزارش دیگری تأکید کرده آذربایجانغربی،
دومین استان پرآب کشور، این روزها با یکی از جدیترین بحرانهای آبی در دهههای اخیر
مواجه است؛ بحرانی که ناشی از کاهش شدید بارندگیها، افت محسوس ذخایر سدها و برداشت
بیرویه از منابع زیرزمینی است.
در برخی استانها کمبود آب نه تنها تأمین
آب کشاورزی بلکه تأمین آب آشامیدنی را نیز با مشکل روبرو کرده است. از جمله در استان
تهران جیرهبندی آب آغاز شده و در بسیاری از مناطق شهروندان ساعتها با قطع آب روبرو
هستند.
مناطق جنوبی و حواشی تهران همانند صالحیه،
پیشوا، برخی از روستاها در کهریزک و باقرشهر طی هفتههای اخیر با قطعی آب مواجه شدهاند
و حتی برخی از این مناطق به صورت برنامهریزیشده هر شب با قطع آب مواجه میشوند.
ویدئوهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی اهالی
«مهدی آباد» استان ایلام هم میگویند در شبانهروز ۱۳ ساعت آب
قطع است.
مقامات دولتی همچنان جیرهبندی آب را انکار
میکنند و معتقدند در برخی شهرها فشار آب کاهش یافته اما «قطع برنامهریزی شده» اتفاق
نیافتاده است.
شرکت آبفای تهران مدعی شده «ذخایر سدهای تامینکننده آب تهران در پایینترین وضعیت در یک قرن اخیر قرار دارد.
این شرکت همچنین اعلام کرده «قطعی آب برنامهریزی شده نداریم اما افت فشار خواهیم داشت، زیرا با افزایش هر یک درجه دما بیشتر از ۴۰ درجه، تا ۵ درصد میزان مصرف آب افزایش پیدا میکند.
گزارشهای میدانی اما نشان میدهد جیرهبندی
آب در عمل اجرا شده اما فقط محلههای جنوب شهرها هدف این جیرهبندی هستند.
در همین رابطه روزنامه «شرق» هفته گذشته گزارش
داد در شهر تهران فقط مناطق جنوب و حاشیهای شهر با ساعتها قطع برق روبرو هستند اما
در محلههای شمال شهر قطع آب اتفاق نمیافتد. در روند جیرهبندی برق نیز همواره محلههای
جنوبی و فقیرنشین بیش از محلههای شمال شهرها با قطع برق روبرو بودند.
روزنامه «جهان صنعت» نیز در شماره امروز شنبه
به افزایش قیمت تعرفه آب شهری اشاره کرده و نسبت خطر «طبقاتی شدن آب» هشدار داده است.
در این گزارش آمده افزایش نجومی قیمت آب در برخی مناطق ایران، به دو تا سه برابر نرخ
قبلی رسیده و نگرانیهایی درباره کارایی سیاستهای مصرف و مدیریت منابع آبی ایجاد کرده
است.
اینهمه در شرایطی که نیمی از جمعیت شهرنشین
ایران در معرض بحران کمبود آب آشامیدنی قرار دارند، قابل توجه است.
بر اساس یادداشت هاشم امینی، مدیرعامل شرکت
آب و فاضلاب کشور بروز پدیده تغییر اقلیم، افزایش دمای هوا، کاهش بارندگیهای مؤثر
و افت منابع تجدیدپذیر آبی در کنار اقلیم ذاتا خشک و نیمهخشک ایران وضعیت تامین آب
شرب و بهداشت شهروندان را به چالشی نگرانکننده بدل کرده است.
او با تأکید بر اینکه تنش آبی در ۵۲ شهر، نیمی از جمعیت شهرنشین را در معرض بحران کمبود آب آشامیدنی قرار
داده، نوشته اگر مدیریت مصرف در سطح خانوار و جامعه نهادینه نشود، حتی بزرگترین طرحهای
مهندسی نیز نمیتوانند از بروز بحران جلوگیری کنند. صرفهجویی ۱۵ تا ۲۰ درصدی توسط شهروندان، میتواند شرایط آبرسانی
را در بسیاری از شهرهای دارای تنش آبی به وضعیت پایدار برگرداند.
کورش شیرانی ژوهشگر حوزه زمینشناسی و مخاطرات
طبیعی و دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، نیز با تأکید بر تدوین برنامه فوری
برای کاهش برداشت از سفرههای آب زیر زمینی گفته «مهمترین راه حل برای مقابله با فرونشست،
کاهش یا توقف برداشت از سفرههای آب زیرزمینی است بنابراین باید مناطق بحرانی را با
پهنهبندی خطر شناسایی و در اولویتهای بالا برداشت را متوقف شود.»
پژوهشگر حوزه زمینشناسی و مخاطرات طبیعی افزوده «با وجود کاهش بارشها در سطوح جهانی، ملی و منطقهای، حجم روانآب های کشور قابل توجه است زیرا با اجرای طرح های آبخیزداری میتوان هم از فرسایش خاک جلوگیری کرد و هم سیلابها را برای تغذیه مصنوعی سفره ها مهار کرد. اگر چه در مرحله اول درصد کمی از نیاز را تأمین میکند، اما برای بخشی از جوامع راهگشا خواهد بود.
کورش شیرانی با تأکید بر حمایت همه جانبه از جوامع محلی افزوده «این امر مستلزم همکاری وزارتخانه ها برای حل چالش های اجتماعی و اقتصادی و تامین معیشت کشاورزان،ایجاد شغل های جایگزین، حمایت های مالی و حل چالشهای اجتماعی – اقتصادی ناشی از کاهش برداشت آب است.
او همچنین افزوده «کشاورزانی که برای معیشت
خود به برداشت آب وابستهاند، نیازمند شغلهای جایگزین و حمایتهای مالی هستند و
بدون این حمایت ها، اجرای کاهش برداشت عملی نیست.»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر