مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی
نسبت به اثرات تورمزای کمبود تولید و واردات بنزین هشدار داده است. دولت پزشکیان به
جای تمرکز بر سرمایهگذاری در بخش انرژی و افزایش تولید، سناریوهایی برای افزایش قیمت
بنزین را با ادعای اصلاح قیمت سوخت دنبال میکند. به عقیده کارشناسان افزایش قیمت
بنزین اصلاح اقتصادی نیست، سختتر کردن زندگی مردم است.
مرکز پژوهشهای مجلس، در گزارشی با اشاره
به محقق نشدن اهداف برنامه هفتم توسعه در بخش انرژی طی یک سال گذشته، نسبت به اثرات
تورمی کمبود و واردات بنزین بر اقتصاد کشور و تداوم ناترازی گسترده در بخش انرژی هشدار
داده است.
در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی
تأکید شده ارزیابی عملکرد دولت در حوزه انرژی، یک سال پس از آغاز اجرای برنامه هفتم
توسعه، نشان میدهد که مهمترین هدف این فصل یعنی «بهینهسازی مصرف انرژی» در هر سه
بخش گاز، برق و بنزین، پیشرفت چشمگیری نداشته است.
این گزارش تأکید کرده کمبود تولید نسبت به
مصرف بنزین و گازوئیل، و بیتفاوتی دولت پیگیری واردات این دو حامل انرژی، علاوه بر
فشار مستقیم بر منابع ارزی، منجر به افزایش تورم میشود و به دنبال آن فشار اقتصادی
بر آحاد جامعه وارد میکند.
مرکز پژوهشهای هشدار داده که ادامه این روند، بدون جذب سرمایهگذاری جدید و اجرای واقعی طرحهای بهینهسازی مصرف، کشور را با موج تازهای از کمبود انرژی و فشار ارزی روبهرو میکند.
کارشناسان این مرکز پژوهش معتقدند بدون اصلاح
روابط مالی وزارت نفت با شرکتهای تابعه، شفافسازی جریان درآمد و هزینه و احیای پروژههای
صیانتی در میادین گازی، چشمانداز روشنی برای پایداری انرژی وجود ندارد.
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی تأکید کرده
ناترازی گاز و سوخت دیگر یک بحران مقطعی نیست؛ بلکه نشانه فرسودگی ساختار مالی و مدیریتی
صنعت انرژی ایران است.
همانطور که در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس
شورای اسلامی تأکید شده بیاعتنایی دولت به تولید یا واردات بنزین سبب کمبود بنزین
در کشور شده است. در مقاطعی از سال که تقاضا برای بنزین افزایش پیدا میکند، مانند
تعطیلات نوروز، شهروندان برای تأمین بنزین با مشکل روبرو هستند و پمپبنزینها در برخی
ساعات، سوخت برای عرضه ندارند.
طی یک سال گذشته و پس از تشکیل دولت پزشکیان
و طی یک سال گذشته بارها مقامات دولت مردم را متهم به مصرف بالای بنزین کرده و اعلام
کردند که بنزین ارزان سبب مصرف بالا است و قیمت بنزین باید افزایش پیدا کند.
طی هفتههای گذشته و در پی تدوین لایحه بودجه
۱۴۰۵ و همچنین افزایش کسری بودجه دولت، خبرهای ضد و نقیض زیادی درباره افزایش
قیمت مطرح شده و مقامات دولتی نیز به تأیید و تکذیب این خبرها میپردازند.
مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم نیز هفته گذشته طی سخنانی گفت شکی نیست که قیمت بنزین باید افزایش پیدا کند: «در اینکه بنزین باید گران شود شکی نیست، آب هم پر کنیم لیتری گرانتر از قیمت فعلی درمیآید اما اینطور نیست که یکشبه تصمیم بگیریم. باید هزاران متغیر را ببینیم و برای آنها چارهاندیشی کنیم.
رئیس دولت چهاردهم در ادامه گفت که افزایش قیمت بنزین اقدام سادهای نیست: «چرا هنگامی که خواستند قیمت بنزین را بالا ببرند فاجعه به وجود آمد؟ آیا مداخله و افزایش قیمت به این سادگی است؟ مگر به این سادگی است؟ مگر من میتوانم الان بنشینم تصمیم بگیرم؟ در صورتی که باید انجام داد. بدیهی هم هست باید انجام بدهیم ولی به این سادگی نیست.
پزشکیان بدون اشاره به اعتراضات آبان ۹۸ که در پی افزایش ناگهانی و شبانهی قیمت بنزین رخ داد، تأکید کرد «تصمیم اینجوری نیست من بنشینم شب تصمیم بگیرم هر کسی هم خواست حرف بزند بزنم تو سرش؛ مگر من میتوانم بزنم؟
وبسایت «اقتصاد ۲۴» در گزارشی سناریوهای پیش روی دولت برای افزایش قیمت بنزین را بررسی کرده و نوشته «جامعه ایران، با خاطره آبان ۹۸، تاب شوک ناگهانی را هم ندارد. در نتیجه، دولت در راه باریکی حرکت میکند: میان ضرورت اقتصادی و حساسیت اجتماعی. تنها راه عبور از این مسیر، اصلاح تدریجی، شفاف و عادلانه است؛ اصلاحی که نه با تکذیب آغاز شود و نه با شوک پایان یابد.
این گزارش با تأکید بر اینکه دولت باید یک «بسته جامع» برای افزایش قیمت بنزین را بطور شفاف به مردم ارائه دهد نوشته «دولت در گام نخست باید صادقانه با مردم حرف بزند: بگوید بنزین ارزان چه هزینهای دارد و منابع حاصل از اصلاح قیمت دقیقاً کجا خرج میشود. گام دوم، اجرای تدریجی و قابل پیشبینی اصلاح قیمت است؛ مثلاً با آغاز از بنزین سوپر وارداتی، سپس تعدیل فصلی نرخها.
این گزارش افزوده «در کنار آن، باید پرداخت
جبرانی واقعی به اقشار آسیبپذیر انجام شود؛ نه وعده، بلکه پرداخت قابل لمس و کارت
انرژی، یارانه حملونقل یا شارژ مستقیم به حساب خانوارها میتواند بخشی از این بسته
باشد.
در نهایت، دولت باید گزارش بدهد: هر ماه چقدر
مصرف کاهش یافته؟ چقدر قاچاق کم شده؟ منابع حاصل از اصلاح قیمت دقیقاً صرف چه شده است؟
بدون این شفافیت، اصلاح قیمت بنزین نه تنها اعتمادساز نخواهد بود، بلکه به ضدخودش تبدیل
میشود.»
در آنسو اما برخی منتقدان میگوید دولت به
جای تلاش برای سرمایهگذاری و افزایش تولید، به دنبال تحمیل فشار کمبود بنزین بر دوش
مردم با افزایش قیمت است.
مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه جندیشاپور
اهواز با انتقاد از دیدگاههایی که «اصلاح اقتصادی» را معادل «افزایش قیمتها» میدانند،
سیاستهایی مانند تغییر قیمت بنزین را در شرایط فعلی اقدامی برای سختتر کردن زندگی
مردم توصیف کرده است.
وبسایت «خانه اقتصاد» ۱۹ مهرماه با انتشار تصاویری از مصوبه هیئت وزیران درباره نحوه «اصلاح قیمت»
بنزین گزارش داد دولت چارچوب جدیدی برای افزایش قیمت بنزین و سیاستهای مرتبط با مصرف
سوخت تعیین کرده است.
بر اساس محتوای تصویر منتشر شده، این مصوبه
که ۲۷ شهریورماه ۱۴۰۴ به تأیید هیئت وزیران رسیده و ۱۳ مهرماه نیز ابلاغ شده است. بر این اساس دولت پزشکیان تصمیم دارد فاصله
قیمتی میان بنزین و گاز طبیعی فشرده را افزایش دهد تا مصرفکنندگان به استفاده از گاز
ترغیب شوند.
در بخش دیگری از این مصوبه «اعمال سقف سهمیه
برای دریافت بنزین و چندنرخی شدن سهمیه بنزین» مورد تاکید قرار گرفته بود. به بیان
دیگر یک سهمیه اولیه برای هر اتومبیل در نظر گرفته میشود و مصرف مازاد با نرخ بالاتری
محاسبه خواهد شد.
در بخش دیگری از این مصوبه آمده بود هزینه
حمل بنزین و حقالعمل جایگاههای سوخت توسط مصرفکنندگان پرداخت شود.
یکی دیگر از نکات مهم این مصوبه افزایش سالانه
قیمت بنزین متناسب با نرخ تورم است؛ نرخ تورم عمومی اقتصاد ایران در حال حاضر در کانال
۴۰ درصد قرار دارد!
مقامات دولت بدون اینکه درباره تصویر مصوبه
مننتشر شده توضیحی دهند، خبر تصمیم دولت برای افزایش قیمت بنزین را تکذیب کردند.
ساعاتی بعد از انتشار این خبر، علی احمدنیا
رئیس امور اطلاعرسانی دولت جمهوری اسلامی، در حساب کاربری خود در شبکه «ایکس» نوشت:
«برخی رسانهها مدعی افزایش قیمت بنزین شدند! شورای اطلاعرسانی دولت ضمن تکذیب این ادعا اعلام میکند
دولت برنامهای برای افزایش نرخ بنزین ندارد!»
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر