نویسنده: مریم عادلخانی
پیروزی مجدد دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند تحولات گسترده‌ای را برای ایران به همراه داشته باشد. سیاست‌های ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری و راهبرد فشار حداکثری، از خروج از برجام گرفته تا اعمال تحریم‌های فراگیر اقتصادی، پیامدهای چشمگیری برای ایران داشت. اگر ترامپ دوباره به قدرت بازگردد، این سیاست‌ها احتمالاً با شدت بیشتری دنبال خواهند شد. در ادامه، به بررسی تأثیرات احتمالی بازگشت ترامپ بر ایران می‌پردازیم.
نویسنده: مریم عادلخانی
نابرابری جنسیتی در ایران نتیجه سال‌ها سیاست‌گذاری سیستماتیک و سرکوبگری است که ریشه در ایدئولوژی مردسالارانه جمهوری اسلامی دارد. این حکومت، نه‌تنها با تقویت فرهنگ مردسالاری، بلکه با وضع قوانین تبعیض‌آمیز و استفاده از ابزار سرکوب، نقش فعال زنان را به حاشیه رانده است. در چنین فضایی، زن ایرانی با مجموعه‌ای از نابرابری‌ها در حوزه‌های آموزشی، شغلی، حقوقی و سیاسی مواجه شده که هدف نهایی آن، کاهش جایگاه اجتماعی و اقتصادی او به حداقل ممکن بوده است.
نویسنده: مریم عادلخانی
.jpg)
موضوعی که در چند روز گذشته در دانشگاه علوم تحقیقاتی تهران اتفاق افتاد یکی از بحث‌برانگیزترین و مهم‌ترین مسائل اجتماعی در ایران امروز است. مسئله‌ای که به‌طور مستقیم با حقوق زنان، آزادی‌های فردی، و اختیارات جامعه در تعارض است. در اینجا به تحلیل و بررسی کامل این موضوع می‌پردازم و تلاش می‌کنم ریشه‌های این بحران و تأثیرات آن بر جامعه، به ویژه بر زنان ایران را به شکلی جامع تبیین کنم.
نویسنده: مریم عادخانی
.jpg)
مقدمه: تاریخچه‌ای از نقض سیستماتیک
حقوق بشر در جمهوری اسلامی
از زمان تأسیس جمهوری اسلامی ایران
در سال ۱۳۵۷، نقض
حقوق بشر به یکی از ویژگی‌های بارز این حکومت تبدیل شده است. جمهوری اسلامی نه‌تنها
مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر را نادیده گرفته، بلکه قوانین و ساختارهای خود را بر
پایه محدود کردن آزادی‌ها و سرکوب مخالفان بنا نهاده است. آزادی بیان، حق تجمع،
برابری جنسیتی، و حقوق اقلیت‌های مذهبی و قومی در این نظام به‌طور مستمر نقض شده‌اند.
در دهه نخست حکومت، سرکوب خشونت‌آمیز مخالفان سیاسی و اعدام‌های گسترده، به‌ویژه
اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷، چهره‌ای خشن از حکومت را به نمایش
گذاشت. این سرکوب‌ها با اعمال تبعیض سیستماتیک علیه زنان، سرکوب اقلیت‌های قومی
مانند کردها، بلوچ‌ها، و عرب‌ها و همچنین نقض گسترده حقوق اقلیت‌های مذهبی نظیر
بهاییان، اهل سنت و دراویش همراه بوده است.
در سال‌های اخیر، با گسترش اعتراضات مردمی، به‌ویژه در دی ۱۳۹۶، آبان ۱۳۹۸، و جنبش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۱۴۰۱، نقض حقوق بشر وارد فاز جدیدی شده است. نیروهای امنیتی با شلیک مستقیم به معترضان، شکنجه و قتل در بازداشتگاه‌ها، و استفاده گسترده از مجازات اعدام به سرکوب اعتراضات پرداخته‌اند. این اقدامات نه‌تنها بازتاب‌دهنده نگاه امنیتی حکومت به هرگونه اعتراض است، بلکه نشان‌دهنده ماهیت اقتدارگرایانه آن است که هیچ صدای مخالفی را تحمل نمی‌کند. نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران نه به‌صورت اتفاقی، بلکه به‌شکلی سیستماتیک و برنامه‌ریزی‌شده انجام می‌شود؛ گویی حفظ بقای حکومت، وابسته به سرکوب آزادی‌ها و انکار کرامت انسانی است.
نویسنده: مریم عادلخانی
بررسی علل ماندگاری جمهوری اسلامی
علیرغم نارضایتی عمومی
جمهوری اسلامی ایران، به‌رغم تمامی بحران‌ها و مشکلاتی که در طول حیات خود با آن مواجه بوده است، همچنان به‌عنوان یک رژیم حاکم در ایران باقی مانده است. این مسئله زمانی پیچیده‌تر و حیرت‌آورتر به نظر می‌رسد که به ناکارآمدی‌های ساختاری، فساد درون‌سیستمی، سرکوب‌های گسترده و نارضایتی‌های عمومی عمیق توجه کنیم. به‌ویژه با در نظر گرفتن تجربه‌های تاریخی مشابه که در آن‌ها رژیم‌ها به دلیل فشارهای اجتماعی یا خارجی دچار فروپاشی یا تغییرات بنیادین شده‌اند، تداوم جمهوری اسلامی ایران نیازمند تحلیل دقیق و جامع است. در این تحلیل، عواملی که موجب بقای این رژیم علیرغم بحران‌های مداوم شده‌اند، به‌طور عمیق‌تری مورد بررسی قرار می‌گیرند. این عوامل عمدتاً بر بهره‌برداری از ابزارهای مختلف سیاسی، اجتماعی و روانی تأکید دارند که در راستای حفظ قدرت و کنترل جامعه به کار گرفته شده‌اند.
نویسنده: مریم عادلخانی
پرونده شهرک اکباتان، نمونه‌ای آشکار از سیاست‌های سرکوب‌گرانه جمهوری اسلامی در مواجهه با خواسته‌های مردم برای آزادی و عدالت است. در آبان ۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات سراسری، بیش از پنجاه نفر از جوانان ساکن شهرک اکباتان به اتهاماتی بی‌پایه بازداشت شدند و شکنجه‌های شدید جسمی و روانی را تحمل کردند. هدف اصلی این بازداشت‌ها و صدور احکام اعدام برای تعدادی از این معترضان، ایجاد فضایی از ترس و سرکوب در میان جامعه بود، اما در عمل، چنین اقداماتی تنها خشم عمومی را شعله‌ورتر کرده و خواسته مردم برای سرنگونی جمهوری اسلامی را تقویت کرده است.
نویسنده: مریم عادلخانی
۱. شرایط فعلی سوریه
سوریه در حال حاضر با یکی از پیچیده‌ترین
بحران‌های تاریخ خود مواجه است. با گذشت بیش از یک دهه از جنگ داخلی، کشور به
چندین بخش تقسیم شده است. نیروهای دولتی تحت رهبری بشار اسد همچنان کنترل بخش‌هایی
از کشور را در دست دارند، اما گروه‌های انقلابی و شبه‌نظامیان مخالف، که ترکیبی از
گروه‌های محلی و خارجی هستند، توانسته‌اند بخش‌هایی از مناطق استراتژیک را به تصرف
خود درآورند. سقوط مداوم شهرهای سوریه به دست انقلابیون و گروه‌های مسلح، وضعیت
رژیم اسد را بیش از پیش شکننده کرده است.
این ناآرامی‌ها نه تنها ثبات سوریه، بلکه کل منطقه خاورمیانه را نیز تهدید می‌کند. از یک سو، حمایت نظامی ایران از دولت اسد، و از سوی دیگر مداخلات قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای مانند ترکیه، روسیه، آمریکا و کشورهای عربی خلیج فارس، این بحران را به یک جنگ نیابتی تبدیل کرده است.
اسعد حسن الشیبانی که روابط بسیار
نزدیکی با دولت ترکیه دارد، سه‌شنبه ۴ دی‌ماه ۱۴۰۳، در «ایکس» نوشت حکومت ایران باید
به اراده مردم سوریه و حاکمیت این کشور احترام بگذارد.
او در ادامه این پست که به زبان عربی
منتشر کرده، هشدار داده است که مقامات جمهوری اسلامی بابت پیامدهای اظهارات‌شان در
مورد سوریه مسئول شناخته خواهند شد.
اعلام این موضع پس از آن صورت گرفت که علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی اواخر آذرماه ۱۴۰۳ مدعی شد «به توفیق الهی، مناطق تصرف‌شده‌ی سوریه به وسیله‌ی جوانان غیور سوری آزاد خواهد شد و آمریکا هم به وسیله‌ی جبهه‌ی مقاومت از منطقه اخراج خواهد شد.«
نویسنده: مریم عادلخانی
خشونت علیه زنان یکی از عمیق‌ترین و فراگیرترین اشکال نقض حقوق بشر است که تمامی جوامع جهان، بدون استثنا، به نحوی با آن روبه‌رو هستند. این نوع خشونت، که شامل طیف وسیعی از رفتارهای آسیب‌زا مانند خشونت جسمی، جنسی، روانی، اقتصادی و اجتماعی می‌شود، از سطح روابط فردی گرفته تا ساختارهای نهادی و حکومتی قابل مشاهده است. بر اساس آمارهای ارائه‌شده توسط سازمان ملل متحد، بیش از یک‌سوم از زنان جهان حداقل یک‌بار در زندگی خود نوعی از خشونت را تجربه کرده‌اند. این آمار تکان‌دهنده نشان‌دهنده وسعت و عمق این بحران است و بر جهانی بودن آن تأکید می‌کند. با این حال، شدت، ماهیت و ابعاد خشونت علیه زنان در جوامع مختلف، تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی متفاوت است. هر جامعه‌ای با توجه به ساختارها و باورهای حاکم بر آن، زمینه‌های خاصی برای بروز این خشونت فراهم می‌کند. در این میان، خشونت علیه زنان در ایران به‌واسطه ساختار سیاسی و رویکردهای ایدئولوژیک جمهوری اسلامی، ابعاد پیچیده‌تری پیدا کرده و به یک معضل ساختاری و نهادینه تبدیل شده است.
نویسنده: مریم عادلخانی
کردستان، با دارا بودن یکی از
زیباترین و غنی‌ترین طبیعت‌های ایران، می‌توانست به عنوان یکی از پیشگامان توسعه
پایدار و اقتصادی در کشور عمل کند. جنگل‌های انبوه زاگرس، رودخانه‌های پرآب، زمین‌های
کشاورزی حاصلخیز و چشم‌اندازهای طبیعی بکر، این منطقه را به بهشتی برای توسعه
صنایع مرتبط با گردشگری، کشاورزی ارگانیک، و انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل کرده است.
کردستان به‌طور بالقوه می‌توانست الگویی برای توسعه پایدار در ایران باشد، به گونه‌ای
که با بهره‌برداری مسئولانه از منابع، هم طبیعت حفظ شود و هم معیشت مردم بهبود
یابد.
با این حال، سیاست‌های مخرب و نادرست جمهوری اسلامی در طی دهه‌های اخیر، این منطقه را به یکی از آسیب‌پذیرترین نقاط ایران تبدیل کرده است. سیاست‌هایی که نه تنها به تخریب گسترده محیط زیست منجر شده، بلکه منابع طبیعی کردستان را از بهره‌برداری‌های محلی و سازنده محروم کرده است. آتش‌سوزی‌های عمدی جنگل‌ها، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب و معدنی، و سدسازی‌های غیراصولی تنها بخشی از این اقدامات بوده‌اند. این سیاست‌ها نه تنها زیست‌بوم کردستان را نابود کرده‌اند، بلکه اقتصاد محلی را فلج کرده و فرصت‌های شغلی بسیاری را از بین برده‌اند.
نویسنده: مریم عادلخانی
ایران امروز در یکی از حساس‌ترین و بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخ معاصر خود قرار دارد. ترکیبی از فشارهای داخلی، تحولات منطقه‌ای، و تقابل‌های بین‌المللی، سرنوشت این کشور را به مسیری نامشخص و در عین حال پرچالش هدایت کرده است. این شرایط پیچیده، سه سناریوی کلیدی را برای آینده ایران قابل تصور می‌کند: جنگ نظامی خارجی، تغییر رژیم از درون، و استحاله یا اصلاح تدریجی از داخل. هر یک از این مسیرها تحت تأثیر عوامل مختلف داخلی و خارجی است و می‌تواند سرنوشت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران را به شکل عمیقی تغییر دهد. در ادامه، با تحلیل این سناریوها تلاش می کنم تصویری واقع‌گرایانه از آینده ایران ارائه دهم.