کاهش بارندگیها سبب ثبت رکوردهای بیسابقهای
در رابطه با خشکسالی و پیامدهای آن در ایران شده است. به گفته مدیر کل محیط زیست استان
اصفهان مرگ تالاب گاوخونی به نقطهای بیبازگشت رسیده و امیدی به احیای آن نیست.
در دومین هفته آذرماه همچنان بارندگیها در
ایران به شکل بیسابقهای با کاهش روبروست. احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت
بحران سازمان هواشناسی معتقد است ایران «یکی از خشکترین پاییزهای پنج دهه اخیر» را
تجربه کرده است.
احد وظیفه گفته «هیچوقت چنین پاییز کمبارشی
را در دورههای آماری ندیدهایم». اکنون حدود ۷۰ روز از
پاییز گذشته و بسیاری از نقاط کشور هیچگونه بارشی نداشتهاند. من که نزدیک سه دهه
در هواشناسی فعالیت دارم چنین وضعی را رویت نکردهام و دادههای آماری پنج دهه گذشته
هم همین را تأیید میکنند.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان
هواشناسی افزوده «چون سدها خالیست، علاقه داریم بارشهای سیل آسا رخ دهد و سدها را
پر کند اما احتمال رخداد این بارشها کم است. با این حال بارش در بالادست به شکل برف
است و این شرایط برای ذخیره آب آینده مناسب است. زمانی که تودههای هوا وارد فاز سرد
زمستانی میشود، احتمال بارشهای رگباریِ سیلآسا کم میشود.»
بر اساس دادههای سازمان هواشناسی، از ابتدای فصل جاری تا ۷ آذرماه بارش با میانگین ۳/۹ میلیمتر ثبت شده که بر این اساس ایران نسبت به بارش ۳۳/۵ میلیمتری در بلندمدت با ۸۸/۳ درصدی کاهش بارش روبرو بوده است.
دادههای سازمان هواشناسی نشان میدهد با
توجه به میانگین بلندمدت ۶ میلیمتر بارش در این بازه زمانی، میزان بارشها
نسبت به سالهای گذشته با کاهش چشمگیر ۹۹/۳ درصدی همراه بوده است.
همچنین از ابتدای سال آبی جاری، «بارش در
تمامی استانها کمتر از حد نرمال بوده است و در این زمینه چهار استان بوشهر، خراسان
جنوبی، قم و یزد بدترین وضعیت را تجربه میکنند، چرا که ۱۰۰ درصد کمتر
از حد نرمال طی سال آبی جاری بارش دریافت کردهاند
خشکسالی از یکسو تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی
را با چالش روبرو کرده و از سوی دیگر خسارتهای جبرانناپذیر محیط زیستی از جمله خشکی
رودخانهها و دریاچهها و تالابها و گسترش فرونشست را تشدید کرده است.
تالاب گاوخونی در استان اصفهان از جمله قربانیان
مدیریت محیط زیست جمهوری اسلامی است و به گفته مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست استان
اصفهان اکنون مرگ این تالاب به نقطهای بیبازگشت رسیده و امیدی به احیای آن نیست.
داریوش گلعلیزاده مدیر کل سازمان حفاظت محیط
زیست استان اصفهان گفته ادامه خشکسالی و قطع جریان دائمی زایندهرود، فرونشست زمین
و مرگ تالاب گاوخونی را به نقطهای بیبازگشت رسانده و حتی آب آشامیدنی را هم در آستانه
تهدید قرار داده است.
او با بیان اینکه «قطع جریان دائمی زایندهرود پیامدهای گستردهای برای استان اصفهان به ویژه مناطق پاییندست ایجاد کرده» گفته «یکی از مهمترین تبعات آن تشدید فرونشست زمین به دلیل تغذیه نشدن آبخوانها است. جریان زایندهرود نقش مؤثری در تغذیه آبخوان داشت و مانع تشدید فرونشست آن میشد.
مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان
افزوده با توجه به تداوم خشکسالی طی پنج تا شش سال اخیر و کاهش شدید ورودی به آبخوان،
در کنار افزایش برداشت از چاهها، سفرههای زیر زمینی، مصرف پساب در صنعت و گاهی آبیاریها،
روند فرونشست به شکل نگرانکنندهای تشدید شده است.
داریوش گلعلیزاده افزوده برای جریانیافتن
زایندهرود به ۱۳۶ میلیون مترمکعب آب و برای احیای گاوخونی به
۱۷۶ میلیون مترمکعب نیاز است.
به گفته مدیر کل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان «در حال حاضر به دلیل کاهش شدید آورد رودخانه آب آشامیدنی مورد تهدید قرار گرفته است. ذخیره سد زایندهرود نیز اکنون حدود ۱۳۴ میلیون مترمکعب است و از تراز خود که ۱۶۰ میلیون مترمکعب است عبور کردهایم. ما به دنبال تأمین آب از سایر منابع هستیم، اما با از دست رفتن یخچالهای طبیعی به علت افزایش دما و خشکسالی موجب کاهش ورودی آب به حداقل شده است.
او افزوده دانشگاه علوم پزشکی بهعنوان متولی
سلامت نسبت به پیامدهای بهداشتی ناشی از خشک شدن تالاب هشدار میدهد. هنگامی که ما
تالاب را از دست بدهیم اثرات مستقیمی بر سلامت جامعه به دلیل انتشار گرد و غبار ناشی
از خشکی و تبدیل این اراضی به کانونهای گرد و غباری خواهد داشت، زیرا تالابهای ما
در پایین دست قرار دارند و خاک آنها به دلیل تجمع در پایین دست حاوی آلایندههای زیادی
است، برای سلامت ساکنان مجاور و کسانی که از این ذرات معلق متأثر میشوند، اثرات سوئی
دارد، حتی اگر حاوی فلزات سمی و آلاینده و فلزات سنگین نباشند و برای موضوعات تنفسی
و ریوی بسیار آسیبزا است.
این مقام مسئول افزوده استان اصفهان اکنون
با پدیده بسیار جدی فرونشست که از آن بهعنوان زلزله خاموش یاد میشود، روبهرو است.
لازم است برنامهریزیها بهگونهای انجام گیرد که هیچیک از فعالیتها موجب تشدید
این پدیده و رسیدن به نقطه برگشتناپذیر نشود. این رویکرد در استان در حال شکلگیری
است و امیدواریم فعالیت های ما منجر به تشدید این پدیده نباشد. در استان اصفهان فرونشست
نقاط جمعیتی و شهری را تحت تأثیر قرار میدهد و بسیاری از آثار تاریخی ارزشمند استان
که نماد تمدن غنی این منطقه هستند تحت تهدید جدی قرار گرفتهاند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر