رویارویی جناحین حکومت برای گردن نگرفتن «بابک زنجانی»

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از تلاش شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای تحقیق و تفحص از وزارت نفت درباره پرونده بابک زنجانی خبر داده است.

محمد باقری بناب عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفته فعالیت‌های اقتصادی بابک زنجانی سوالاتی را در افکار عمومی ایجاد کرده و «باید به صورت کامل مشخص شود بدهی ایشان برای کشور و وزارت نفت چقدر بوده است؟ بعضی‌ها رقم ۲ میلیارد دلار را عنوان می‌کنند و برخی دیگر از ۴ میلیارد و ۱۰ میلیارد دلار سخن می‌گویند.

او افزوده «دستگاه‌ها باید به صورت شفاف نحوه تسویه کردن بدهی ایشان را به خصوص برای مردم مشخص کنند. از قبل پرونده‌های کلانی وجود داشتند و دستگاه‌های نظارتی ورود پیدا کردند و گفتند مثلا فلان قدر بدهی دارند و آنها هم تسویه کردند.

محمد باقری بناب تأکید کرده «دستگاه‌ها باید به صورت شفاف نحوه تسویه کردن بدهی ایشان را به خصوص برای مردم مشخص کنند. از قبل پرونده‌های کلانی وجود داشتند و دستگاه‌های نظارتی ورود پیدا کردند و گفتند مثلاً فلان قدر بدهی دارند و آن‌ها هم تسویه کردند. در خصوص پرونده آقای بابک زنجانی هم ما پیگیر بودیم تا زمانی که تسویه بدهی نکرده اعدام نشود.»

او گفته «الان هم که دستگاه قضائی ورود پیدا کرده است که این مسئله را حل و فصل کند، بگوید بدهی وی چقدر بوده است و مثلاً فلان قدر طلا وارد کرده است. یا مثلاً خودرو، اتوبوس، واگن و یا   هواپیما وارد کرده برای  دولت، نه خودش . این‌ها باید به صورت شفاف به مردم گفته شود.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اظهارات متناقض بانک مرکزی و قوه قضاییه و دولت درباره بدهی‌ها و فعالیت اقتصادی بابک زنجانی گفته «یک دستگاه نظارتی و یا اجرایی نباید ساز مخالف با قسمت‌های دیگر کشور بزند، چرا که این کار بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند. بانک مرکزی یک صحبتی می‌کند، وزارت اطلاعات یک صحبتی دارد، سازمان اطلاعات سپاه یک صحبتی برای خودش دارد و دستگاه قضایی برای خودش یک صحبتی دارد. همه دستگاه‌های نظارتی، اجرایی و قضائی باید یک صدای واحد در این خصوص داشته باشند، چرا که پول کمی نیست.

بابک زنجانی که نام او در حافظه عمومی به‌ عنوان یکی از بزرگترین نمادهای فساد اقتصادی و رانتخواری در جمهوری اسلامی ثبت شده، طی هفته‌های گذشته خبرساز شده است.

در شرایطی که بانک مرکزی همچنان او را بدهکار رسمی معرفی می‌کند، شواهدی وجود دارد که بابک زنجانی پس از نجات از حکم اعدام، وارد فعالیت‌های اقتصادی شده است.

بابک زنجانی که از جمله دلالان نفت تحریمی ایران به شمار می‌رفت، دوازده سال پیش با اتهام اختلاس پول‌های نفت ایران بازداشت و به اعدام محکوم شد.

پس از سال‌ها کشمکش قضایی و تلاش برای بازگرداندن دارایی‌ها، بنا به گزارش‌های رسمی، با بازگرداندن حدود ۲/۱ میلیارد دلار دارایی، حکم اعدام او در بهار سال گذشته به ۲۰ سال زندان تغییر پیدا کرد.

زمستان گذشته نیز گزارش‌هایی درباره آزادی مشروط و بازگشت او به فعالیت‌های تجاری و قراردادهای بزرگ منتشر شد؛ موضوعی که در ماه‌های گذشته با رونمایی از بخشی از فعالیت‌های اقتصادی او و البته فعالیت آزادانه او در شبکه‌های اجتماعی و حضور در نشست‌ها و دیدارها قطعی شده و انتقاداتی را در پی داشته است.

برای نمونه بابک زنجانی در ۷ شهریور ماه ۱۴۰۴ در نمایشگاه بین‌المللی تهران که با موضوع صنعت حمل‌ و نقل برگزار شد، حضور پیدا کرد. دلیل حضور زنجانی شرکت دات وان و تاکسی‌هایی بود که وارد کرده تا به شبکه حمل‌ونقل تاکسیرانی تهران تزریق کند.

بابک زنجانی در بخشی از سخنانش در این نمایشگاه مدعی شده ۲۰ تا ۵۰ میلیارد دلار پول آماده کرده تا وارد کشور کند. این ادعا با واکنش‌هایی روبرو شد.

رسانه‌های داخلی نوشتند اگر بابک زنجانی ۵۰ میلیارد دلار سرمایه داشته باشد، یعنی یکی از ۳۰ فرد ثروتمند کل دنیا است. ادعایی که به سختی می‌شود آن را باور کرد اما اگر راست بگوید و ۵۰ میلیارد دلار سرمایه داشته باشد، این پرسش پیش می‌آید که چطور چنین ثروتی در اختیار فردی که به اتهام فساد فی‌الارض حکم اعدام داشته، قرار گرفته است

او همچنین در ادعای دیگری گفت در حال خرید ۳۲ فروند هواپیما است که حدود ۱۰ فروند آنها در مراحل نهایی شدن است.

رسانه‌های داخلی به این ادعا هم واکنش نشان دادند و نوشتند مگر در چنین شرایط تحریمی، می‌شود هواپیما خرید و وارد کرد؟ آنهم در زمانی که بازار تولید و فروش هواپیمای دنیا دردست شرکت‌های آمریکایی است.

چند روز پیشتر و در ۲۵ امرداد ویدئویی منتشر شد که نشان می‌داد ۳۰۰ تاکسی برقی شرکت «دات وان» متعلق به زنجانی در خیابان‌های تهران رژه رفتند.

بابک زنجانی خردادماه نیز در حساب کاربری خود در شبکه «ایکس» از تأسیس ۲۰ شرکت بزرگ خبر داد و نوشت: «در ۹ ماه گذشته، در گروه ارزش‌آفرینی تازه‌تأسیس وان «دات‌وان»، تا کنون موفق به ایجاد ۲۰ شرکت شدیم.

این شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف از جمله بانکداری، بازرگانی، حمل و نقل، لوازم خانگی، انرژی، اتومبیل‌سازی و سینما فعال هستند.

همچنین در اواخر بهار خبری درباره امضای قرار داد دولت مسعود پزشکیان با شرکت «آوان ریل» که زنجانی از سهامداران عمده آن است منتشر شد. این قرارداد به ارزش ۶۴ هزار میلیارد تومان، و شامل خرید و تولید ۳۰۰ واگن مسافری خودکششی، ۵۰ لوکوموتیو باری و ۶۰۰ واگن باری مخزندار است.

خبرساز شدن بابک زنجانی در حالیکه اَبَر بدهی او بابت به جیب زدن پول‌های فروش نفت تحریمی ایران همچنان مبهم بود، سبب واکنش‌هایی شد.

چند روز پس از آنکه بابک زنجانی از شرکت‌های تازه تأسیس خود رونمایی کرد مصطفی قمری مدیرکل روابط عمومی بانک مرکزی هفته سوم تیرماه در شبکه «ایکس» خطاب به زنجانی نوشت «جناب کلاهبردار و ابربدهکار به جای توصیه به مقامات کشور، بدهی خود به بیت‌المال را پرداخت کن؛ نیازی به راه‌حل‌های مشعشع شما نیست.

در ادامه این پیام آمده بود «تو از ‎بانک مرکزی و هیچ نهاد قانونی کشور، مجوز فعالیت اقتصادی نداری و کمتر دروغ بگو!

بانک مرکزی رقم بدهی بابک زنجانی را یک میلیارد و ۹۶۷ میلیون یورو اعلام کرده است. محمدرضا فرزین رئیس بانک مرکزی اردیبهشت ماه امسال درباره آخرین وضعیت بدهی بابک زنجانی به دولت گفته بود: «نیکل‌های بابک زنجانی در صندوق خزانه و بانک مرکزی است. توافق نیز این بوده که وی خودش این نیکل‌ها را بفروشد و طلب بانک مرکزی را بدهد. این توافق همچنان برقرار است بنابراین نیکل درباره تقلبی بودن یا نبودن آنها اطلاعی نداریم.

رئیس کل بانک مرکزی افزوده بود «در مورد اینکه ارزش این نیکل ها چقدر است بانک مرکزی ورودی نداشته و ما از وی خواستیم که خودش نیکل ها را بفروشد و طلب ما را بدهد. در مورد رمز ارز بانک زنجانی نیز باید قوه قضاییه توضیح دهد و هر مبلغی را قاضی پرونده وی به نهایی می کند دریافت خواهیم کرد.

در روزهای گذشته اما بار دیگر بابک زنجانی به ابزار درگیری جناح‌های حکومتی تبدیل شده است. جریانات اصلاح‌طلب و اصولگرا تلاش کردند مسئولیت بابک زنجانی را به گردن یکدیگر بیاندازند.

روزنامه «اعتماد» در مقاله مشترکی با امضای عباس عبدی، فیاض زاهد و محمد مهاجری نوشته «با کسانی در فضای عمومی مواجه هستیم که قاطعانه از بابک زنجانی حمایت می‌کنند، در حالی که همچنان منادیان سرمایه‌داری و سرمایه‌گذاری، بدون قواعد اقتصاد بازار بوده و طرفدار سرمایه‌دارانی تابع و گوش به فرمان نهادهای قدرت هستند که این تناقضی جدی است.

روزنامه کیهان چاپ تهران در مطلبی به اختلافات در مورد بابک زنجانی اشاره کرده و نوشته «واکنش هیجانی و پر از تناقض برخی افراطیون مدعی اعتدال و اصلاحات در ماجرای بابک زنجانی، در حالی است که آنها در برکشیدن وی نقش منحصر‌به‌فردی داشته‌اند. در عین حال در دهه گذشته، پروژه دیگری را تعریف کردند تا با بهانه قراردادن عدم بازگشت بخشی از پول نفت صادراتی، به تسویه‌حساب سیاسی بپردازند. چند ماه قبل از اینکه تیم «روحانی، زنگنه و جهانگیری»، بابک زنجانی را بهانه‌ای برای تسویه‌حساب سیاسی قرار دهند، نشریه کارگزارانی «آسمان» (به سردبیری محمد قوچانی)، گفت‌و‌گویی با زنجانی ترتیب داد و تصویر او را بر صفحه اول نشاند. این گفت‌و‌گو نشان می‌دهد که زنجانی، در واقع سوگلی چه کسانی بوده است.

کیهان تهران در ادامه از بابک زنجانی دفاع کرده و نوشته « بابک زنجانی در جابجایی میلیاردها یورو از وجوه مسدود ایران و کمک به بانک مرکزی و وزارت نفت برای تسهیل در دور زدن تحریم‌ها نقش داشته و همین موجب تحریم وی توسط خزانه‌داری آمریکا و اروپا شد.

روزنامه اصلاح‌طلب «شرق» هم در مطلبی نوشته «امروز بابک زنجانی ها دست بالاتر را در فضای اقتصادی کشور یافته‌اند و افراد و جریان‌های قدرتمندی نیز از آنان حمایت می‌کنند. نتیجه این روند معیوب، توسعه اقتصادی و صنعتی و تضعیف شدید نوآوری و خلاقیت و ارتباط با جهان آزاد است؛ روند معیوبی که متأسفانه در صورت به کار افتادن مکانیسم ماشه و بزرگ‌شدن اقتصاد غیررسمی و سایه، بیش‌ ازپیش تشدید می‌شود.

«شرق» افزوده «بابک زنجانی و «بابک زنجانی‌»ها نماد و نشانه سرمایه‌سازی تصنعی و توسعه الیگارشیک متکی به رانت‌های عظیم‌اند که نسبتی با جهان دانش‌محور امروز ندارند و در صورت نبود چاره‌اندیشی عاجل، دولت و نظام اقتصادی کشور را مانند همتایان روسی خود به تسخیر درآورده و ریشه‌های الگوی اقتصاد آزاد و رقابتی و سرمایه‌دار کارآفرین در خدمت پیشرفت و توسعه کشور را که نهالی تازه احیا شده است، درهم می شکند.

اکنون در حالی بابک زنجانی فعالیت‌های اقتصادی خود را در اقتصاد بحران‌زده و تحریمی ایران از سر گرفته که بر اساس اعلام بانک مرکزی، او طبق دستور مقام قضایی در خرداد ۱۴۰۴ می‌بایست تمام بدهی خود را ظرف مدت یک ماه به‌ صورت یورو پرداخت می‌کرده است، اما به‌رغم چندین بار اعلام علنی و نامه‌های رسمی مراجع ذیصلاح به نامبرده، زنجانی نه‌ تنها هیچ اقدامی جهت تسویه بدهی خود به بیت‌المال نکرده است بلکه با اظهارات و ادعا‌های مجرمانه جدید، اقدامات خود در جهت افترا‌ها و تشویش اذهان عمومی و فرار از پرداخت بدهی سنگین خود را ادامه می‌دهد.