ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز
سهشنبه در قاهره توافقی امضا کردند که راه را برای ازسرگیری همکاریها و از جمله بازرسی
دوباره از تأسیسات هستهای ایران هموار میکند. این توافق پس از نشست سهجانبه میان
بدر عبدالعاطی وزیر خارجه مصر، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران و رافائل گروسی مدیرکل
آژانس اعلام شد.
این دیدار در شرایطی حساس صورت گرفت که فرانسه،
آلمان و بریتانیا در ۲۸ اوت روند بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل
علیه ایران را به دلیل «عدم پایبندی به توافق هستهای ۲۰۱۵» آغاز کردهاند. در واکنش، مجلس ایران اوایل
ژوئیه قانونی را تصویب و رئیسجمهور مسعود پزشکیان آن را امضا کرد که تمامی همکاریها
با آژانس را به حالت تعلیق درآورد.
تنشها پس از جنگ ۱۲ روزه میان
ایران و اسرائیل در ژوئن به اوج رسید؛ جنگی که با بمباران تأسیسات هستهای ایران توسط
اسرائیل و آمریکا همراه بود. از آن زمان تاکنون تنها نیروگاه بوشهر با حضور کارشناسان
روسی و نظارت بازرسان آژانس مورد بازدید قرار گرفته است. بازرسان در اواخر اوت فرایند
تعویض سوخت در این نیروگاه را زیر نظر داشتند، اما دسترسی به دیگر سایتها، از جمله
تأسیسات غنیسازی اورانیوم، متوقف مانده است.
آژانس پیشتر هشدار داده بود که از زمان آغاز جنگ در ۱۳ ژوئن قادر به تأیید ذخایر نزدیک به درجه تسلیحاتی ایران نبوده و این موضوع را «بسیار نگرانکننده» خوانده است. وزارت خارجه ایران ماه گذشته گفته بود که گفتوگوها با آژانس «فنی و پیچیده» خواهد بود.
مصر که در ماههای اخیر نقشی میانجیگرانه
بر عهده گرفته، تأکید کرده است این توافق تازه میتواند به کاهش تنشها و بازگشت تدریجی
به مسیر همکاریهای هستهای بینالمللی کمک کند.
جزئیات مذاکرات ایران و آژانس از زبان وزیر
خارجه؛ متن توافق با قانون مجلس منطبق است
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به
روند مذاکرات میان ایران و آژانس گفت: امروز، من و مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی
دور نهایی مذاکرات را برای نهاییسازی تفاهم در خصوص نحوه اجرای تعهدات پادمانی ایران
در پرتو تحولات ناشی از اقدامات غیرقانونی علیه تأسیسات هستهای ایران برگزار کردیم
و موفق شدیم آن را نهایی کنیم.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در کنفرانس
خبری مشترک با بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجه مصر و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی
انرژی اتمی برای اعلام خبر توافق ازسرگیری همکاری ایران و آژانس گفت: اعمال تجاوزکارانه
فاقد هرگونه توجیه که در فاصله ۱۳ تا ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵ رخ داد و تأسیسات هستهای تحت پادمان ما را هدف قرار داد، آشکارا غیرقانونی
و جنایتکارانه بود. رژیمهای ایالات متحده و اسرائیل باید در قبال تمامی تلفات انسانی
و خسارات مادی وارده مسئول شناخته شده و پاسخگو باشند. رییس دستگاه دیپلماسی گفت: مایلم
سخنم را با ابراز تشکر و قدردانی از مصر، دوست من وزیر بدر عبدالعاطی، به خاطر مساعی
جمیله ایشان طی هفتههای اخیر و همچنین به دلیل میزبانی امروز آغاز کنم.
وی با بیان اینکه امروز نشانه یک گام مهم
در تداوم و پایداری حسن نیت جمهوری اسلامی ایران در راستای حل و فصل هرگونه مسأله مرتبط
با برنامه هستهای صرفاً صلحآمیز خود از طریق دیپلماسی و گفتوگو است، گفت: علیرغم
قرار گرفتن در معرض حملات غیرقانونی و جنایتکارانه، ایران همچنان بر استیفای حقوق مسلم
خود برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای طبق معاهده عدم اشاعه سلاحهای هستهای (NPT) پایدار مانده و در عین حال آمادگی خود را
برای مشارکت در گفتوگوی واقعی و معنادار به منظور اجرای تعهدات مربوطه خویش نشان داده
است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد:
اعمال تجاوزکارانه فاقد هرگونه توجیه که در فاصله ۱۳ تا ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵ رخ داد و تأسیسات هستهای تحت پادمان ما را
هدف قرار داد، آشکارا غیرقانونی و جنایتکارانه بود. رژیمهای ایالات متحده و اسرائیل
باید در قبال تمامی تلفات انسانی و خسارات مادی وارده مسئول شناخته شده و پاسخگو باشند.
ملت ایران این اعمال جنایتکارانه را هرگز نه فراموش خواهد کرد و نه خواهد بخشید.
عراقچی با تاکید بر اینکه این حملات غیرقانونی
و تداوم تهدید به اقدامات بیشتر، شرایطی را که ایران بر اساس آن با آژانس همکاری میکرد،
بهطور بنیادین دگرگون ساخته است، افزود: ادامه همکاری در شرایطی که تأسیسات تحت پادمان
ما به طور عمدی هدف قرار گرفته و تخریب میشد، دیگر امکانپذیر نبود.
وی یادآور شد: در واکنش به این وضعیت خطیر،
مجلس شورای اسلامی ایران قانونی را به تصویب رساند که به تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی
انرژی اتمی حکم میکند. این قانون بیانگر حق حاکمیتی ملت ایران در صیانت از امنیت خود،
کرامت و دستاوردهای علمی هستهای خود در برابر تهدیدهای مستمر است. این اقدام انتخاب
ما نبود، بلکه پیامد مستقیم اقدامات غیرقانونی علیه تأسیسات تحت پادمان ایران بود.
هیچ ملت مسئولی زمانی که زیرساختهای هستهای صرفاً صلحآمیز آن عمداً هدف قرار گرفته،
نمیتواند کار را به روال عادی ادامه دهد.
عراقچی گفت: چارچوب موجود موافقتنامه پادمانهای
معاهده NPT میان ایران
و آژانس ـ که برای شرایط عادی طراحی شده است ـ در عمل پاسخگوی وضعیت بیسابقهای که
بر اثر اقدامات غیرقانونی ایالات متحده و اسرائیل ایجاد شده نیست. هیچ سابقهای از
همکاری میان آژانس و یک دولت عضو در شرایطی که تأسیسات تحت پادمان آن به طور عمدی مورد
حمله و آسیب قرار گرفته باشد وجود ندارد.
وی افزود: بر همین اساس، ایران و آژانس وارد
سلسله مذاکرات فشردهای با هدف ایجاد یک سازوکار جدید برای اجرای تعهدات پادمانی ایران
و تضمین تداوم همکاری شدند. این مذاکرات بر پایه درک مشترک صورت گرفت که فعالیتهای
پادمانی باید حفظ شود، در حالی که نگرانیهای امنیتی مشروع ایران نیز مورد توجه قرار
گیرد.
وزیر امور خارجه در پایان گفت: امروز، من
و مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دور نهایی مذاکرات را برای نهاییسازی تفاهم
در خصوص نحوه اجرای تعهدات پادمانی ایران در پرتو تحولات ناشی از اقدامات غیرقانونی
علیه تأسیسات هستهای ایران برگزار کردیم و موفق شدیم آن را نهایی کنیم.
وی ادامه داد: گامهای عملی توافقشده برای
اجرای پادمانها به طور کامل با قانون مجلس شورای اسلامی ایران منطبق است؛ به نگرانیهای
ایران می پردازد و چارچوبی برای استمرار همکاری فراهم میسازد. آنچه ما انجام دادهایم،
در عین حال که حقوق مسلم ما را تضمین میکند، همکاری با آژانس را ذیل یک چارچوب توافقشده
حفظ مینماید. این توافق یک سازوکار عملی برای همکاری برقرار میکند که هم شرایط استثنائی
امنیتی ایران و هم الزامات فنی آژانس را بازتاب میدهد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر