تنها چند روز پس از آنکه رسانههای داخلی
از «پایان خاموشیها» خبر دادند وزیر نیرو اعلام از تلاش دولت برای «به حداقل رساندن»
قطع برق در پاییز خبر داده است. کارشناسان معتقدند به علت مشکلاتی که برای تأمین سوخت
نیروگاههای حرارتی وجود دارد، کمبود برق همچنان در نیمه دوم سال نیز ادامه خواهد داشت.
طی روزهای گذشته رسانههای داخلی در شرایطی
با استناد به سخنان عباس علیآبادی وزیر نیرو از پایان قطع و جیرهبندی برق خبر دادند
که اکنون وزیر نیرو در اظهاراتی جدید گفته «با وجود کسری منابع و ناترازیهای موجود،
اقدامات مناسبی برای تأمین برق و آب انجام شده و پیشبینی میکنیم در فصل پاییز، خاموشیها
به حداقل برسد؛ به شرط آنکه نیروگاهها به اندازه کافی گاز و آب در اختیار داشته باشند.»
این سخنان وزیر نیرو نشان میدهد پایان جیرهبندی
برق موقتی است و از آنجا که بحران کمبود آب و گاز ادامه خواهد داشت، کمبود برق نیز
ادامهدار بوده و پایان نخواهد یافت. این موضوع پیشتر نیز از سوی کارشناسان مورد تأکید
قرار گرفته است.
در همین رابطه روزنامه «شرق» گزارش داده که فعالان صنعت برق و کارشناسان معتقدند این ذخیره سوخت نیروگاهها، هم محدود است و هم بهرهوری نیروگاهها را پایین میآورد. ضمن اینکه چون آلودگی شدیدی ایجاد میکند، استفاده طولانی از آن ممکن نیست. به باور آنان، مجموع این عوامل باعث میشود کسری گاز شدید در فصل زمستان کار خودش را بکند و قطعیهای برق را بازگرداند.
در همین حال کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی
نیز در یک گزارش اعلام کرده که در کنار موضوع کمبود سوخت نیروگاهها، مسائل زیرساختی
مانند فرسودگی تجهیزات، راندمان پایین نیروگاهها، ضعف در تکمیل خطوط و پستهای انتقال
و البته مدیریت حکمرانی نامناسب، وضعیت ناپایدار و بهشدت شکنندهای برای صنعت برق
کشور ایجاد کرده است.
در این گزارش میزان کسری برق در تابستان امسال
و طی یک سناریو بدبینانه ۲۶ هزارو ۹۰۰ مگاوات
برآورد و تأکید شده که ارقام کسری نشان میدهد شکاف تولید و مصرف در سال جاری نسبت
به سال گذشته نهتنها جبران نشده، بلکه تشدید نیز شده است؛ بنابراین برخی متغیرها فقط
به صورت مقطعی میتوانند موجب تعدیل وضعیت شوند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده که به علت
کاهش بارندگیها، سهم نیروگاههای برقآبی نیز در تولید برق به شدت کاهش یافته؛ چرا
که ذخیره آنان با کاهش بیش از ۵۴ درصدی مواجه بوده است.
کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این گزارش
تأکید کرده فرسودگی شبکه، تلفات بالا و گلوگاههای منطقهای (بهویژه در استانهای
خوزستان، البرز و فارس) از عوامل اصلی قطعیهای موضعی هستند. تلفات در شبکه انتقال
حدود ۱۲ درصد و در شبکه توزیع حدود ۱۵ درصد گزارش شده که بهمراتب بالاتر از استانداردهای
جهانی است. همچنین حاشیه رزرو عملی شبکه در سالهای اخیر بهشدت کاهش یافته و در تابستان
۱۴۰۴ به کمتر از دو درصد رسیده است؛ به این معنا که از مدار خارجشدن فقط یک
نیروگاه بزرگ میتواند منجر به خاموشیهای سراسری شود.
در شرایطی عباس علیآبادی وزیر نیرو گفته
در صورت تأمین گاز و آب، قطع برق در پاییز و زمستان به حداقل میرسد که کارشناسان معتقدند
جدا از بحران کمبود آب، ذخیره سوخت صورت گرفته نیز کفاف زمستان برای تولید برق را نمیدهد.
در همین رابطه حمیدرضا صالحی، نایب رئیس
کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، به روزنامه «شرق» گفته «ذخیره نیروگاهها برای مدت کوتاه
یک و نیم تا دو ماهه است؛ بنابراین حتی اگر با ذخیره سوخت کافی تمام ذخایر نیروگاهها
هم تأمین شده باشد، در حالت خوشبینانه فقط نیاز کشور در پاییز را برطرف میکند و در
زمستان باز هم تولید برق نیروگاهها به مشکل خواهد خورد.»
حمیدرضا صالحی با بیان اینکه برخی به اشتباه
توقف قطعی برق را ناشی از کاهش صادرات آن میدانند، توضیح میدهد: «مجموع کل قراردادهای
صادراتی ما به پاکستان، عراق و افغانستان اصلا عدد بالایی نیست؛ ضمن اینکه در قراردادهای
ما با این کشورها، ذکر شده در شرایطی که ایران نیاز به برق دارد، میتواند صادرات
را کم کند. این حتی درباره قراردادهای گازی ما هم صدق میکند و بر همین اساس هم الان
گاز و برق صادراتی ما به عراق بسیار کم شده است. در نتیجه قطعی یا توقف قطعی ربطی به
مسئله صادرات ندارد.»
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی همچنین
توضیح داده از پاییز به بعد مصرف گاز افزایشی میشود و درست است که عمده مصرف گاز ما
خانگی است، اما مصرف گاز نیروگاهها هم عدد کمی نیست و به همین دلیل نیروگاهها مخازنی
دارند که در صورت نبود گاز بتوانند از گازوئیل به عنوان سوخت دوم استفاده کنند و مجبور
نباشند سراغ سوخت سوم که مازوت است و مشکلات محیطزیستی ایجاد میکند، بروند. او میگوید:
«اگر در زمستان دولت مجبور شود گازوئیل وارد کند و گازش هم به علت مصرف بالای خانگی
به نیروگاهها نرسد، احتمالا در تأمین برق زمستان به مشکل میخوریم».
او افزوده «در صورت تداوم سیاستهای و نگاههای
قدیمی دولت، به این علت که مصرف شیب رشد سابق (دستکم شش درصد) دارد و تولید هم رشد
درخور توجهی نداشته و در افزایش بهرهوری هم موفقیتی حاصل نشده، قطعا تجارب سالهای
گذشته امسال هم تکرار میشود.»
هاشم اورعی کارشناس ارشد انرژی و استاد دانشگاه
نیز معتقد است کمبود سوخت «باعث میشود که من بگویم نه تنها احتمال میدهم، که حتی
یقین دارم در زمستان پیشرو ما با خاموشی مواجه هستیم، مگر اینکه زمستانی داشته باشیم
که زمستان نباشد؛ یعنی بطور استثنائی سرما به کشور نیاید، و گرنه در نیمه شمالی کشور
بطور معمول ما دو ماه را هوای منفی داریم.»
هاشم اورعی تأکید میکند که «اگر چنین هوایی
را مانند سالهای پیش داشته باشیم، قطعا نیروگاههای ما امکان کار با سوخت مایع را
نخواهند داشت و باز هم با خاموشی مواجه خواهیم بود؛ چرا که اقداماتی که منجر به حذف
ناترازیها شود، انجام نشده است.»
روزنامه «دنیای اقتصاد» نیز در شماره روز
دوشنبه ۱۷ شهریورماه ۱۴۰۴ در مطلبی با اشاره به تداوم کمبود تولید برق
تأکید کرده بود بحران برق در کشور تنها با عبور از پیک [اوج] مصرف تابستان حل نخواهد
شد.
در این مطلب آمده بود حجم بالای ناترازی
[کمبود]، کمبود سرمایهگذاری در زیرساختها، فرسودگی تجهیزات و کاهش تولید نیروگاههای
برقآبی نشان میدهد که حل ریشهای مشکل نیازمند اصلاح ساختار اقتصادی، توسعه نیروگاههای
نوین و مدیریت بهینه مصرف و از همه مهمتر مدیریت درست انرژی است.
«دنیای اقتصاد» نوشته بود کارشناسان تأکید
میکنند که بدون تغییر جدی در رویکرد تأمین و توزیع انرژی، خطر تکرار خاموشیهای گسترده
در سالهای آینده همچنان جدی است. از این رو، پایان دائم خاموشیها بیش از هر زمان
دیگری به تصمیمهای راهبردی، جذب سرمایه و استفاده از فناوریهای نوین وابسته است؛
مسیری که اگر امروز آغاز نشود، ممکن است تابستانهای آینده را نیز با بحران قطعی برق
بیشتر روبرو کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر